Nederland krijgt een wet tegen conversietherapie, maar hoe zit dat wereldwijd? In tal van landen zijn zulke wetten al van kracht of in de maak. Maar sancties verschillen.
Den Haag. Een week geleden dienden zes partijen in de Tweede Kamer, waaronder D66, VVD en GroenLinks, een wetsvoorstel in om met het nieuwe artikel 285ba in het Wetboek van Strafrecht een verbod op de conversietherapie te realiseren.
Duitsland
In de Bondsrepubliek Duitsland is in 2020 het Gesetz zum Schutz vor Konversionsbehandlungen van kracht. Net zoals in het Nederlands wetsvoorstel is sprake van een leeftijdsgrens van achttien jaar en een celstraf van maximaal een jaar bij overtreding. Het verbod ziet op ‘conversiebehandelingen of medische interventies die gericht zijn op het specifiek veranderen van iemands seksuele gerichtheid of zelf ervaren genderidentiteit.’ Het verbod geldt voor professionals en gewone burgers en ook voor het verwijzen naar of reclame maken voor zulke behandelingen.
Een verschil met Nederland is dat Duitsland een aparte wet invoerde, terwijl in Nederland een artikel wordt toegevoegd in het WvS. ‘Het huidige Duitse strafrecht houdt daar onvoldoende rekening mee, zo is overwogen. Om versnippering van wetten en regelgeving te voorkomen is gekozen voor een enkele wet. De wens vanuit de politiek om van 18 naar 26 jaar te gaan als leeftijdsgrens werd verworpen, omdat dan rechtszaken minder ‘robuust’ zouden kunnen zijn.
In Oostenrijk is in 2019 een resolutie aangenomen om een verbod op conversiehandelingen in te voeren. Een wetsvoorstel wordt voorbereid.
Frankrijk
De Franse Assemblée Nationale nam op 5 oktober 2021 de ‘Interdiction des pratiques visant à modifier l’orientation sexuelle ou l’identité de genre d’une
personne’ aan. Nu moet de Franse senaat over het wetsvoorstel oordelen. Dat verbiedt ‘praktijken’ die zien op het ‘veranderen of onderdrukken van de seksuele gerichtheid of de genderidentiteit van een persoon, zowel de biologische als de zelf
gepercipieerde.’ De sanctie hierop is maximaal twee jaar gevangenisstraf of een boete 30.000 euro. Er geldt een gevangenisstraf van maximaal drie jaar en een boete van 45.000 euro, ‘wanneer deze feiten worden gepleegd tegen een minderjarige, in aanwezigheid van een minderjarige, tegen een kwetsbaar persoon, door een groep, of online. Professionals kunnen een beroepsverbod krijgen voor maximaal tien jaar.
Verenigd Koninkrijk
Het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland en de Republiek Ierland hebben allen verregaande stappen genomen om conversiehandelingen te verbieden, maar zelfs met grote steun en vergevorderde wetsvoorstellen ligt er nog geen wet. Eind oktober 2021 is een wetsvoorstel gedaan waarbij conversiebehandelingen worden beperkt tot volwassenen. Hierop is sterke kritiek omdat het teveel vrijheid zou geven aan religieuze organisaties en behandeling door instemming van ouders en andere betrokkenen mogelijk zou blijven maken.
Canada
In Canada is in juni 2021 Bill C6 ingevoerd. Deze wijziging van het Canadese Wetboek van Strafrecht behelst onder meer een verbod op conversiehandelingen. Dat wordt inhoudelijk gemotiveerd. De gedachte is dat een therapie waarbij men de seksuele geaardheid of genderidentiteit probeert te veranderen, met name voor kinderen onder de achttien schadelijk is. Bovendien zijn dit soort behandelingen, staat in de Canadese memorie van toelichting, ‘geworteld in mythes en stereotypen.’ Overtreding van Bill C6 kan leiden tot vijf jaar celstraf en bij reclame of aanbieden twee jaar.
Verenigde Staten
In Amerika loopt de wetgeving uiteen per staat. De staat Washington heeft in 2018 de Senate Bill 5722 ingevoerd; een verbod op conversiehandelingen door professionals. De discussie ging over de vrijstellingen en uitzonderingen, vooral die voor ‘niet-geregistreerde therapeuten die onder auspiciën van een kerk werken. ‘Feitelijk geeft deze wet aan religieuze conversietherapieën alle ruimte’, stelt de Nederlandse MvT.
De staat Californië was de eerste Amerikaanse staat die (in 2012) een verbod op conversietherapie invoerde, met Senate Bill No. 1177 Chapter 835. Het is geen onderdeel van het strafrecht maar het wordt aan de beroepsvereniging overgelaten welke sanctie wordt opgelegd. Voor religieuze behandelingen is geen vrijstelling en er wordt uitgebreid ingegaan op de schade die conversietherapie kan veroorzaken.
andere landen
Op de Europese eilandstaat Malta geldt sinds 2016 ‘The Affirmation of Sexual
Orientation, Gender Identity and Gender Expression’. Die wet verbiedt conversietherapie ‘bij kwetsbare personen; iedereen onder de 16, mensen met een verstandelijke beperking, of personen die naar het oordeel van een rechter door een combinatie van (vergelijkbare) omstandigheden kwetsbaar zijn.’ Ook in Malta is doorverwijzen naar of adverteren met conversietherapie strafbaar. Er wordt voorzien in boetes van duizend tot 10.000 euro en/of gevangenisstraf van 3 tot 12 maanden.
In Albanië is geen wet tegen conversietherapie, maar in 2020 heeft het overkoepelend orgaan van de Albanese psychologen wél conversie(be)handelingen verboden.
In de Mexicaanse regio Mexico-stad is in juli 2020 een verbod op conversiehandelingen ingevoerd. De sanctie is een gevangenisstraf van één tot drie jaar, een taakstraf van vijfentwintig tot honderd dagen in combinatie met vijftig tot tweehonderd dagen ‘días multa’. Dat is een geldboete volgens dagtarief, gebruikelijk in Latijns-Amerika.
Israël en Australië
In het Israëlische parlement, de Knesset, wordt een wetsvoorstel behandeld om conversietherapieën te verbieden. Vooral professionals krijgen ermee te maken, met een beroepsverbod van maximaal vijf jaar als sanctie.
In India heeft het Madras High Court eerder dit jaar conversietherapieën verboden, maar er is op federaal of deelstaatniveau nog geen wetgeving.
In Nieuw-Zeeland is een wetsvoorstel in behandeling om conversietherapieën te
verbieden. Behandeling van minderjarigen en kwetsbare/afhankelijke personen wordt strafbaar met maximaal drie, en bij aantoonbare (fysieke) schade aan het individu, ongeacht de leeftijd, vijf jaar.
In de Australische staat Victoria wordt deze maand de ‘Change or Suppression (Conversion) Practices Prohibition Bill’ van kracht. Deze wetgeving verbiedt therapie met boetes tot tienduizend dollar of tien jaar gevangenisstraf. <
Bron: Nederlands Dagblad